Lastik Basınç Kontrolünde 10/20 Kuralı

[Alfa]

Lastik Hava Basınç Kontrolü

Lastik basınçlarının düzenli olarak kontrol edilerek, doğru hava basıncında tutulması motosiklet sürüş güvenliğinin en önemli konularından biridir.

Lastiklerin doğru havada olmaları gerek yol tutuşu, gerekse sürüş hissi açısından önemlidir. Lastikler içlerindeki hava vasıtası ile taşıma görevlerini icra ederler. Bu hava eksik olursa lastik karkasına fazla yük binerek çabuk ısınmalarına tersi durumda ise zamanında yeterince ısınanamaya sebeb olacaktır.

Lastik havalarını haftada bir kontrol edelim. Üretici firmaca tavsiye edilen değerler önemlidir ancak burada göz önüne alınan şartlar genellikle uygun şartlardır. Aşırı sıcak veya soğuk havalar, yolun yüzeyinin durumu, sürüş tarzı vs.b de ilaveten göz önüne alınmalıdır. Ülkemiz şartlarında yollarımızın satıhlarının yeterince düzgün olmaması nedeniyle şahsen ben 2 psi fazla hava basarak jantları korumaya çalışırım. Telli jantlar esneme kapasiteleri bakımından bu açığı biraz kapatır ancak aleminyum alaşımlı çelik şantlar darbelere karşı dayanıksızlardır.

Zaman ve dış hava ısısı lastik basınçlarını doğrudan etkiler. Lastiler genellikle zaman içinde inerler. Bu oran ayda 1-2 psi yi geçmemelidir. Yine hava sıcaklığı düştükçe lastik havası iner, yükseldikçe çıkar. İstanbul dan Antalya ya gittiğinizde lastik havalarınızı tekrar ayarlamanız gerekecektir.

Lastiklerinize soğuk iken fabrikanın tavsiye ettiği hava miktarını basınız. 30-35 dakikalık dönüşü bol bir sürüşten sonra lastikleriniz ısınacaktır ve tekrar kontrol ettiğinizde ön lastik havası %10, arka lastik havası %20 civarında artmışsa sorun yoktur. Ayarlama gerekmez ama bu oranların altında ise hava tahliye edilir. Fazla hava az ısınmaya sebep olmuştur. Az ısınmada az basınç yükselmesidir. Lastik hava basıncı artışı %10/20 oranlarından fazla ise lastiklerde az hava vardır. Az hava çok ısınma ve basınç yükselmesine sebep olur. Hava basılır.

Kış lastikleri kullanıyorsanız bunlar çabuk ısınması için kimyasal bileşimleri düzenlenmiş lastiklerdir. Bu lastiklerle 160km/saat gibi hızların üzerine çıkılması sakıncalıdır. Lastik yolu ısındıkça tutar ancak bir dereceden sonra bu tersine dönerek yolu tutmama yönünde etki yapmağa başlar. Bu nedenle çabuk ısınan kış lastikleri ile hız yapılırsa bir müddet sonra aşırı ısınma nedeniyle yol tutumu kaybolacaktır.

Süspansiyon ayarı yaparken dikkat edin lastikleriniz yeni ya da neredeyse yeni gibi olsun. Kabak lastiklerle süspansiyon ayarı yapılıp takiben lastikler değiştirilirse yeni lastikler motorun yükseklik geometrisini bozarak sürüşü dengesiz bir hale getirecektir.

Soğuk lastik 2 saat kadar kullanılmamış motorun lastiğidir.

Uzun süre yüksek hızda gideceksek, yolculu sürüş yapacaksak, parke taşlı veya benzeri düzgün olmayan zeminler de sürüş yapacaksak 2psi fazla hava basmak tavsiye edilmektedir.

Not: Sıcak ayarlamalarınızı not alarak daha sonra lastikler soğuduğunda verilen fabrika değerlerine uygunluklarına bakın. Fabrika maksimum yol tutuşu, sürüş hissi ve lastik ömrünün bir bileşimi göz önünen alınarak verilir. Sadece maksimum yol tutuşunu göze önüne alarak hava basınç değeri tavsiye etmezler.

Özetle: Lastik cins ve tiplerine göre farklılıklar göstermekle birlikte biz soğuk sıcak farkını ön soğukken 35psi ve sıcakken 38.5psi farkı 3-4psi, arka soğuk 39psi ve sıcak 45-47 psi fark 7-9psi rakamlarında normal olarak kabul edebiliriz.

Açıklama: Lastik iç ısısını ölçen aletin adı Pirometre dir.

Alfa.
_________________
Karanlığa küfür edeceğinize kalkıp bir mum yakın. Konfiçyüs.

http://alfamotosiklet.blogspot.com
www.alfamotosiklet.net

[Sponsor Linkler]

[lacivert]

Merhaba Alfa.
Güzel bilgiler gene.Çok teşekkürler.
Umarım sağlığınız daha iyidir.
Transalp kitapcığında 29 ön 29 arka olarak veriyor lastik basıncını. Ben böyle kullanıyorum.
Yamaha servisinde usta 35 ön 38 arka basmıştı, burası Antalya hocam demişti..ben sürüşde tedirgin olup indirmiştim (zıplamalar)
Yazdıklarınız genellenebilir mi, Transalp için de bu değerler kullanılabilir mi?
(75 kiloyum)

Sevgi ve dostlukla.
_________________
Transalp Oleyyyy!
Ufuk Özışık Siyah Transalp 2008 (XL 650)
"Bana mutluluğun resmini çizebilir misin Abidin?"
Çizebilirdim ben, Abidin olsam:
"Siyah TRANSALP'imde kıvrılarak giden uzun ince bir yolda resmederek beni . &

[Alfa]

Teşekkür ederim Ufuk. İyileşiyorum. Bu arada benim racing motoru bir enduro motor ile takas ettim ve biraz da bindim. Çok şükür tekrar motora binebildiğim için. Galiba bu darbeyi de atlattım.

Bilgiler geneldir. Mesela Antalya aşırı sıcak bir şehir. Tabi asfaltın yüzeyide neredeyse ziftin erime noktalarında. Burada lastik çabuk ısınır ancak verilen değerlerin çok üzerinde hava basmak yerine anlatıldığı şekilde kontrole gidersek bence daha mantıklıdır. Fazla hava basarak ısınmayı önlemek isteyen bahsettiğiniz ustanın mantığı doğru ancak ölçüsünü neye göre hesaplıyor. Yani bir hesabı olmalıdır bence.

Diyelim kitapçığında verilen değerde havaları bastınız. Sonra sıcakken ölçtünüz. 29psi sıcak havanın etkisiyle önde %20 ve arkada %40 artmış. Bu durumda bu artış oranını 10/20 kuralına uyacak şekilde hava tahliye ederek ayarlamak daha mantıklıdır.

Basılan havanın kuru olması, hava içindeki suyun hava basan kompresöre takılacak bir cihaz ile alınmış olması da önemlidir. Antalya nın havası çok rutubetlidir. Direk komprsörden basılmışsa lastiğin içine rutubetli hava dolacak ve zamanla subabı bozacağı gibi jantında içten pas tutmasına sebep olacaktır. Ama nasıl kontrol edebiliriz? Makine dairesine gidip bakamayız.

Bir ipucu lastikler olur olmaz en basit hareketlerde bile gıcırdıyorsa havaları inmiş demektir.
_________________
Karanlığa küfür edeceğinize kalkıp bir mum yakın. Konfiçyüs.

http://alfamotosiklet.blogspot.com
www.alfamotosiklet.net

[lacivert]

Çok sevindim tekrar motora binebilmenize. Harika bir sevinç ve güven verir bu "tekrar binebilmek"..

Anlattıklarınızı uygulayacağım. 10-20 kuralına da dikkat edeceğim. Sonuçları 8artış oranlarını) değişik mevsimlere göre de belirleyip burada yazarım tekrar.

Nem önemli sorun burada.kuru hava basan kompresör araştıracağım bölgemde.

Teşekkür ediyorum tekrar.
_________________
Transalp Oleyyyy!
Ufuk Özışık Siyah Transalp 2008 (XL 650)
"Bana mutluluğun resmini çizebilir misin Abidin?"
Çizebilirdim ben, Abidin olsam:
"Siyah TRANSALP'imde kıvrılarak giden uzun ince bir yolda resmederek beni . &

[__face__]